Nhờ mùi vị cay, nồng mà hành tây thích hợp để chế biến rất nhiều món ăn, từ xào, hấp, đến nấu canh, hầm, nấu súp… Không chỉ tăng hương vị cho món ăn, hành tây còn đặc biệt tốt cho sức khỏe và hiệu quả hơn trong việc làm đẹp của phụ nữ.
Có nguồn gốc từ Trung Đông hành tây được xem là một loại rau hơn là gia vị. Nó có họ hàng với hành tím mà các bà nội trợ vẫn thường dùng để phi vàng hay ướp làm gia vị. Cũng như các loại hành, tỏi cùng họ khác, hành tây có tuổi đời khá ngắn. Trung bình từ khi gieo trồng tới khi thu hoạch chỉ độ 4-5 tháng. Hình dạng bên ngoài của hành tây có khi là hình tròn, hình bầu dục, hơi thuôn dài…
Nhờ đặc tính cay, hăng, nồng nên hành tây được sử dụng để chế biến thành nhiều món ăn. Sau khi lột lớp vỏ lụa bên ngoài, xắt hành tây thành từng múi nhọn, trộn chung với một vài nguyên liệu khác nhau như rau răm, thịt gà, cà rốt, thêm chén nước mắm chau ngọt là dã có đãi gỏi gà, hành tây hấp dẫn, ngon miệng. Nếu để sống mà ăn thì hành thường cay, nồng nhưng khi chế biến xong lại có vị ngòn ngọt, rất dễ ăn, mùi hăng cũng không còn nữa. Vì thế mà hành tây thường được sử dụng để làm món xào, món canh hay súp… Khá “dễ tính” nên hành tây có thể kết hợp được cùng nhiều nguyên liệu, từ các loại thịt heo, bò, gà… đến các loại rau, củ như dưa leo, ớt chuông, bông cải, xà lách, cà chua…
Trong củ hành tây chứa nhiều thành phần dinh dưỡng thiết yếu như nước, kali, selen, vitamin C, protid, glucid, chất xơ… nên được xem như một vị thuốc có lợi. Chất selen trong hành tây là thành phần giúp cho da, móng tay, tóc thêm chắc khỏe. Chất quexetin giúp ngăn chặn quá trình oxy hóa, giảm các nếp nhăn. Khi làm món thịt nướng, ngoài việc sử dụng các loại rau củ quen thuộc như ớt chuông, bí, cà rốt… người ta thường cho thêm hành tây vào. Nhờ đặc tính cay, nồng mà hành tây làm cho các món thịt, cá thêm phần hấp dẫn. Với nhiều màu sắc trắng, vàng, tím, xanh… hành tây là loại rau thích hợp để làm các món salad, trộn.
Hành tây không chứa chất béo nên có khả năng làm giảm trứng tăng huyết áp, giúp giảm cân. Ở một số nước, người ta xem hành tây như một loại thuốc kháng sinh vì nó có khả năng chữa các bệnh ho khan, tiểu đường, tiết mồ hôi, xơ vữa động mạch… Một số nơi khác lại xem hành tây như một dược phẩm tự nhiên, giúp giảm các vết nứt nẻ, mụn nhọt, đau nửa đầu… Đó là lý do vì sao mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyên chị em nội trợ nên dùng hành tây thường xuyên hơn trong bữa cơm hằng ngày.
Thịt gà xiên que nướng
Nguyên liệu:
Thịt gà: 200g
Hành tây tím: 2 củ
Nấm đùi gà: 80g
80g nấm nút, 100g bí ngòi xanh, vàng, 80g cà rốt, 15g bơ, 1 ít ngò rí băm.
Gia vị: ¼ thìa cà phê muối, ½ thìa cà phê tiêu sọ đập giập, ¼ thìa cà phê ớt bột, 1 thìa súp mật ong, 30ml dầu ô-liu
Cách làm:
Thịt gà rửa sạch, dùng khăn sạch, thấm khô, cắt thịt thành khối dày vừa ăn. Ướp thịt với một ít muối, tiêu, ớt bột, dầu ô-liu, mật ong, ngò rí. Dùng nilon bọc kín thịt, cho vào ngăn mát tủ lạnh để thấm khoảng 20 phút.
Hành tây bỏ vỏ lụa. Cà rốt bào vỏ, luộc sơ. 2 loại nấm cắt bỏ chân. Xắt hành tây, bí ngòi, nấm, cà rốt thành khoanh tròn, dày khoảng 2cm. Ướp hỗn hợp rau, củ với một ít muối, tiêu, để thấm. Bơ để tan chảy.
Dùng xiên, xiên lần lượt thịt, hành tây, bí ngòi, cà rốt, nấm vào. Dùng cọ phết bơ lên bề mặt khay nướng cho đều. Cho xiên thịt vào lò nướng hoặc cho lên bếp than nướng khoảng 5 phút, lấy ra phết tiếp dầu ô-liu lên mặt, đem nướng tiếp cho thịt và rau củ chín đều. Cho xiên thịt đã nướng vào đĩa, dùng khi còn nóng.
Salad rau xanh
Nguyên liệu:
Hành tây: ½ củ
Dưa leo nhỏ: 1 trái
Cà chua: 50g
20g trái ô-liu, 1 trái khế ngọt, 100g xà lách các loại, 50g phô-mai ngâm, 1 nhánh thyme
Nước xốt dầu giấm: 1 thìa súp dầu ô-liu, 2 thìa súp giấm, ½ thìa cà phê mật ong, ½ thìa cà phê muối, 1 thìa súp đường, ¼ thìa cà phê tiêu, khuấy tan đều
Cách làm:
Hành tây lột vỏ lụa, xắt sợi vừa. Dưa leo xắt lát tròn. Trái ô-liu xắt làm đôi hoặc để nguyên tùy ý. Cà chua nhặt bỏ cuống, xắt múi nhỏ. Khế cắt bỏ cạnh, thái lát xéo.
Xà lách cá loại nhặt bỏ bớt gốc già, rửa sạch, vẩy ráo, xắt khúc vừa ăn. Phô-mai ngâm cắt hạt lựu vừa. Lá thyme băm nhỏ.
Cho hỗn hợp hành tây, dưa leo, trái ô-liu, cà chua, khế, xà lách các loại vào thố, rưới trộn lên, đảo đều nhẹ tay. Cho phô-mai, lá thyme vào. Dùng ngay.
Hành tây chiên giòn
Nguyên liệu:
Hành tây: 2 củ
Trứng: 1 quả
Bột chiên giòn: 100g
100g bột chiên xù, 15g bọt nổi, 300ml dầu ăn, ½ thìa cà phê muối, ½ thìa cà phê tiêu; Tương đen, tương đỏ hoặc xốt mayonnaise ăn kèm.
Cách làm:
Hành tây bỏ vỏ lụa, thái khoanh dày. Trứng gà quậy đều. Bột chiên giòn cho vào chén, quậy đều với nước, một ít muối, tiêu xay thành hỗn hợp hơi sánh lại. Bột chiên xù trộn đều với bột nổi.
Đun nóng dầu ăn, lấy hành xắt khoanh nhúng ngập vào trong bột chiên giòn, lăn qua trứng gà, áo thêm một lớp bột chiên xù bên ngoài. Cho hành vào chảo dầu chiên trên lửa vừa cho hành chuyển qua màu vàng, vớt ra để ráo dầu.
Cho hành chiên vào đĩa, dùng với tương đen, tương đỏ hoặc xốt mayonnaise.
Theo Món ngon Việt Nam
